I. Phân quyền (Decentralization)
"Phân quyền" là đặc điểm quan trọng nhất của blockchain. Phân quyền chỉ ra rằng dữ liệu sẽ được lưu trữ, cập nhật, duy trì và vận hành thông qua "sổ cái phân tán" (distributed ledger), thay vì toàn bộ máy chủ của "tổ chức tập trung" (centralized institution).
Bằng cách này, chúng ta có thể tránh được những hậu quả tiêu cực từ sự thất bại của "tổ chức tập trung", cũng như giải quyết nhiều khó khăn mà chúng ta đối mặt trong cuộc sống thực, chẳng hạn như máy chủ tập trung bị sập, bị tấn công, hoặc các tổ chức tập trung không đáng tin cậy.
Tại sao chúng ta nói rằng đặc điểm quan trọng nhất của blockchain là "phân quyền"?
Nó bắt đầu với Bitcoin, ứng dụng đầu tiên của blockchain, vốn được thiết kế ban đầu như một hệ thống tiền tệ điện tử ngang hàng, phi tập trung.
Chỉ sau khi Bitcoin trở nên nổi tiếng, công nghệ nền tảng đằng sau nó, blockchain, mới dần dần thu hút sự chú ý. Do đó, chúng ta có thể nói rằng phân quyền là đặc điểm cơ bản của blockchain và là lý tưởng cuối cùng mà blockchain hướng tới.
II. Tính Bất Khả Sửa Đổi (Untamperability)
Một đặc điểm quan trọng khác của blockchain là "khả năng chống giả mạo" (tamper-evident).
Nội dung trên blockchain cần được ghi lại trên chuỗi chỉ sau các hoạt động phức tạp sử dụng các nguyên tắc mật mã học, và trên blockchain, nội dung của khối tiếp theo sẽ chứa nội dung của khối trước đó, điều này làm cho việc giả mạo thông tin trở nên rất khó khăn và tốn kém, và đây là đặc điểm "chống giả mạo" (tamper-proof) của blockchain.
Đây là đặc điểm "khả năng chống giả mạo" (tamper-evident) của blockchain, có nghĩa là một khi dữ liệu được ghi vào blockchain, không ai có thể thay đổi dữ liệu mà không có quyền,
Không ai có thể thay đổi thông tin dữ liệu mà không có quyền. Đặc điểm này tự nhiên phù hợp với nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như giám sát tiền bạc trong lĩnh vực phúc lợi công cộng, cải thiện hiệu quả trong lĩnh vực kiểm toán, bảo vệ bản quyền, chăm sóc sức khỏe và xác thực thông tin học thuật trong lĩnh vực giáo dục, v.v.
III. Tính Truy Xuất Nguồn Gốc (Traceability)
Khả năng truy xuất nguồn gốc cũng là một đặc điểm quan trọng của blockchain.
Như chúng ta đã nói trước đây, blockchain là một cấu trúc dữ liệu "chuỗi khối" (block-chain data), tương tự như một "chuỗi sắt" lồng vào nhau. Nội dung của vòng tiếp theo chứa nội dung của vòng trước đó, và thông tin trên chuỗi được liên kết theo thứ tự thời gian, điều này làm cho bất kỳ dữ liệu nào trên blockchain có thể được truy ngược về nguồn gốc của nó thông qua "cấu trúc dữ liệu chuỗi khối", đây chính là "khả năng truy xuất nguồn gốc" của blockchain.
Đặc điểm này có phạm vi ứng dụng rộng lớn, ngoài các tiện ích công cộng, kiểm toán, bảo vệ bản quyền, chăm sóc sức khỏe, xác thực học thuật đã đề cập ở trên, còn có một ứng dụng quan trọng khác - chuỗi cung ứng.
Dựa trên khả năng truy xuất nguồn gốc của blockchain, sản phẩm được ghi lại trên blockchain kể từ thời điểm sản xuất ban đầu, và thông tin vận chuyển, bán hàng và quản lý tiếp theo cũng
Thông tin vận chuyển, bán hàng và quản lý tiếp theo cũng sẽ được ghi lại trên blockchain. Một khi xảy ra sự cố, có thể truy ngược lại để xem mắt xích nào đã gặp vấn đề. Bằng cách này, xác suất xảy ra các vụ vắc-xin giả và sữa nhiễm độc sẽ giảm đi đáng kể.
IV. Tính Minh Bạch (Openness)
Blockchain vừa có tính minh bạch vừa có tính ẩn danh. Minh bạch và ẩn danh có vẻ mâu thuẫn, nhưng chúng ta nói rằng sự tiến bộ của blockchain nằm ở khả năng đáp ứng cả tính minh bạch và tính ẩn danh của dữ liệu. Tính minh bạch và ẩn danh của blockchain thực chất bắt nguồn từ đặc điểm cơ bản của nó - phân quyền.
Hãy bắt đầu với tính minh bạch.
Vì blockchain là phi tập trung, tất cả các node mạng có thể tham gia vào việc duy trì các bản ghi dữ liệu (ngoại trừ các chuỗi liên minh và chuỗi riêng tư), do đó, dữ liệu của nó phải được công khai. Chỉ khi nó công khai, chúng ta mới đảm bảo rằng mọi người có thể tham gia vào đó, và chỉ khi đó chúng ta mới đảm bảo an ninh dữ liệu để người khác không thể giả mạo nó một cách công khai.
Với sự phát triển của công nghệ blockchain, sau hệ thống Bitcoin, đã xuất hiện Ether. Blockchain này, Ether, tiên tiến hơn Bitcoin một chút. Không giống như Bitcoin, có một hệ thống giao dịch được thiết lập sẵn, Ether là một blockchain mã nguồn mở, có thể lập trình được. Nói chung, hệ thống Ether tương đương với việc xây dựng một bộ "kiến trúc nền tảng" tương đối hoàn chỉnh, tương tự như Android và Apple, và các nhà phát triển ứng dụng có thể phát triển phần mềm trên hệ thống này.
Do đó, hệ thống Ether cũng có thể được coi là tính minh bạch của blockchain, và "tính minh bạch" này cũng là phiên bản nâng cấp.
Vì vậy, chúng ta nói rằng blockchain là một công nghệ rất hứa hẹn, và miễn là chúng ta có thể khám phá và khai thác đầy đủ tính minh bạch của nó, nó có thể được áp dụng đầy đủ vào nhiều ứng dụng vượt ra ngoài giới hạn của Bitcoin, vốn chỉ là một dịch vụ tiền tệ kỹ thuật số đơn lẻ.
V. Tính Ẩn Danh (Anonymity)
Vai trò chính của tính minh bạch là bảo vệ sự an toàn và bảo mật của dữ liệu. Tuy nhiên, ngoài bảo mật dữ liệu, chúng ta còn cần đảm bảo quyền và lợi ích của các node trên chuỗi, tức là bảo vệ quyền riêng tư của các giao dịch của họ, và không để tất cả các node trên mạng thấy bạn có bao nhiêu tiền trong sổ cái mở lớn.
Vì vậy, blockchain sử dụng mật mã học để đảm bảo an ninh thông tin riêng tư trên cơ sở tiết lộ dữ liệu hoàn chỉnh, cái được gọi là "tính ẩn danh". (Chúng ta nói về băm, mã hóa bất đối xứng, khóa riêng, khóa công khai, đây là những phương pháp mật mã học trong chương về Bitcoin)
"Tính ẩn danh" của blockchain lần đầu tiên phổ biến trên "dark web", nhưng "tính ẩn danh" của blockchain không chỉ áp dụng cho dark web.
Trong cuộc sống thực, "tính ẩn danh" của blockchain có thể đóng vai trò lớn trong việc bảo vệ quyền riêng tư cá nhân, điển hình nhất là mua sắm trực tuyến.
Dựa trên tính ẩn danh của blockchain, người bán biết địa chỉ của bạn nhưng không biết bạn là ai, điều này bảo vệ quyền riêng tư cá nhân của chúng ta.
VI. Tính Dân Chủ (Democracy)
Bản chất "phi tập trung" của blockchain quyết định rằng không có cơ quan "tập trung" nào trong thế giới blockchain, điều này làm cho blockchain có tính dân chủ cao.
Tính dân chủ của blockchain được thể hiện ở chỗ blockchain áp dụng cơ chế đồng thuận, tức là "cơ chế đồng thuận" (consensus mechanism), cho phép tất cả các node trong hệ thống lưu trữ và cập nhật dữ liệu một cách tự do và an toàn dựa trên sự bỏ phiếu và tin cậy của các node.
Bỏ phiếu, tin cậy và đàm phán đều thuộc phạm trù "dân chủ". Từ góc độ này, "tính dân chủ" của blockchain được kỳ vọng sẽ phá vỡ quan hệ sản xuất hiện tại: trong hệ sinh thái blockchain, quyền lực duy trì hệ thống được phân tán rộng rãi cho các node, và tất cả các node là bình đẳng, và dựa trên sự đồng thuận và tin cậy được tạo ra thông qua bỏ phiếu, họ có thể đóng vai trò của mình trong hệ thống và đóng góp cho hệ thống để nhận phần thưởng.
}