Blok zinciri teknolojisinde, hard fork ve soft fork, ağ protokollerini yükseltmek ve güncellemek için kullanılan iki farklı yöntemdir. Uygulamalarında önemli farklılıklar vardır ve blok zinciri ağının yapısını ve işleyişini etkilerler.

Hard Fork - "Hard fork", ağın yeni sürümünün eski sürümüyle uyumlu olmadığı bir kural değişikliği anlamına gelir ve bu da blok zincirinin iki dalına (paralel ve birbirinden etkilenmeyen) ayrılmasına neden olur.

Soft Fork - "Soft fork", yeni kuralları uygulayan düğümlerin henüz değişiklikleri benimsememiş düğümlerle hala etkileşim kurabildiği bir kural değişikliği anlamına gelir. Ağın yeni sürümü eski sürümüyle uyumlu kalır.

Hard Fork Soft Fork

Örneğin, ağ düğümlerinin yarısı blok boyutunu 2 MB'den 3 MB'a genişletmek istiyorsa, 3 MB'lik bir bloğu eski sürümlü düğümlere göndermek reddedilmesine neden olacaktır çünkü eski sürümlü düğümlerin 2 MB'yi maksimum blok boyutu olarak belirten bir kuralı vardır. Bu senaryoda, ağ protokolü ikiye bölünür ve her biri farklı para birimleri kullanır. Tüm hesap bakiyeleri, orijinal kayıtlardan yeni zincire kopyalanır. Çataldan önce 20 BTC'ye sahip kullanıcılar, her iki zincirde de 20 BTC'ye sahip bir hesap ve başka bir 20 yeni BTC'ye sahip bir hesap olacaktır.

Örneğin, orijinal blok boyutu 2 MB ise ve şimdi ağ düğümlerinin yarısı 1 MB blok boyutu gibi yeni bir kısıtlama uygular ve daha büyük blokları geçersiz sayarsa, eski sürümlü düğümler hala blokları alabilir veya yayınlayabilir. Bu durumda, yeni ağ, kural sürümleriyle sınırlı kalmadan tüm düğümleri kapsayabilir. Bitcoin'in Segregated Witness (SegWit) adlı özelliği, bir soft fork örneğidir. Bu çatallanma, bloklar ve işlemler için akıllıca yeni bir format tanıttı. Güncellenmemiş düğümler blok bilgilerini almaya devam edebilir ancak yeni işlemleri doğrulamaya katılmazlar.